Gruczoł krokowy odgrywa niezwykle ważną rolę dla mężczyzny. Ten niewielki narząd wytwarza płyn o odpowiednim pH, który stanowi substancję odżywczą dla plemników. Dzięki prostacie sperma wykazuje właściwości prokreacyjne, a zawarte w niej plemniki mają możliwość zapłodnienia żeńskich komórek jajowych. Niestety zaburzenia prawidłowego funkcjonowania prostaty stanowią problem większości mężczyzn. Jakie są pierwsze symptomy wskazujące na niewłaściwą pracę stercza?
Najczęstsze problemy z prostatą
Najpowszechniejszym zaburzeniem gruczołu krokowego jest jego łagodny, fizjologiczny przerost. Proces ten stanowi następstwo postępującego starzenia się organizmu – większość mężczyzn po 40. roku życia przejawia mniejsze bądź większe niedogodności ze strony powiększonej prostaty. Innymi, niemniej popularnymi problemami są zmiany zapalne, które mogą mieć ostry bądź przewlekły charakter. Ich przyczyną są najczęściej niedogodności związane z układem moczowym np. infekcja pęcherza, kamica nerkowa czy inkontynencja (nietrzymanie moczu). Z kolei najpoważniejszym problemem jest nowotwór stercza.
Jakie są objawy chorej prostaty?
Symptomy niedogodności z gruczołem krokowym są ściśle związane z jego lokalizacją. Stercz to niewielki narząd umiejscowiony w obrębie krocza, pod pęcherzem moczowym, gdzie sąsiaduje ze ścianą odbytu. Natomiast przez prostatę przechodzi cewka moczowa. W ten sposób dość łatwo można zrozumieć następstwa, które mają miejsce wskutek powiększenia rozmiarów gruczołu krokowego czy aktywnego stanu zapalnego. Ucisk na cewkę moczową skutkuje takimi dolegliwościami jak:
- nagłe i mimowolne wycieki moczu
- zwiększone odczuwanie parcia na pęcherz
- ból i pieczenie w trakcie oddawania moczu
- osłabienie strumienia moczu przy równocześnie wzmożonej mikcji
- wydłużenie czasu na pełne opróżnienie pęcherza i zaspokojenie potrzeby
- nieustanne uczucie zalegającego moczu i brak możliwości całkowitego opróżnienia pęcherza
Oprócz powyższych należy pamiętać, że prostata może dawać mniej oczywiste symptomy. Wśród nich należy wymienić m.in. gorączkę, osłabienie, nudności i wymioty, pojawienie się krwi w moczu i nasieniu czy też ból brzucha, który przeważnie pochodzi od krocza.
Diagnostyka prostaty – jakie badania gruczołu krokowego warto wykonać?
Mężczyźni po 35. roku życia powinni powoli przymierzać się do wykonywania rutynowych kontroli stanu i funkcjonowania stercza. Diagnostyka prostaty umożliwia dostatecznie szybkie wykrycie problemu, co pozwala rozpocząć leczenie na niewielkim etapie zaawansowania i w ten sposób daje znacznie lepsze rokowania dla pacjenta. Najpopularniejszym sposobem analizy jest oczywiście manualna ocena rozmiaru gruczołu krokowego – badanie per rectum to wciąż jedna z najczęściej wykonywanych procedur, która umożliwia szybkie określenie kondycji prostaty. Jeżeli dotknięcie narządu wywołuje dolegliwości bólowe, to wówczas specjalista ma pewność co do niedomagania.
Niemniej jednak lekarze powinni przeprowadzić szereg innych badań, które pozwolą na precyzyjne określenie problemu i stopnia jego zaawansowania. W tym celu polecane są takie badania jak:
- pomiar poziomu swoistego antygenu sterczowego (PSA)
- analiza wydzieliny stercza
- biopsja cienkoigłowa prostaty
- badanie próbki moczu oraz posiew
- wykonanie zdjęcia USG jamy brzusznej i stercza
- analiza jamy brzusznej i miednicy przy pomocny tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego
Badanie scyntygraficzne kości umożliwia potwierdzenie występowania przerzutów w przypadku nowotworu – elementy kostne, przeważnie miednicy, stanowią pierwsze miejsce postępowania raka gruczołu krokowego.
Bibliografia:
- Szczęch R., Narkiewicz K. „Łagodny przerost prostaty.” Choroby Serca i Naczyń 2009, 6(1): 47-48.
- Szkarłat K. „Prostatitis – zapalenie gruczołu krokowego.” Przegląd Urologiczny 2007, 5(45): 34-39.
- Borówka A. „Łagodny rozrost stercza: etiologia, patofizjologia, leczenie farmakologiczne.” Nowa Klinika 2000, 7(5): 518–524
