Prostata u kobiet – czy rzeczywiście istnieje?

Kobiety nie mają typowego gruczołu krokowego, który byłby wiernym odpowiednikiem męskiej prostaty. Strecze jest męską domeną, a jego zadaniem jest wytwarzanie specjalnej wydzieliny będącej składnikiem męskiego nasienia. To właśnie płyn produkowany przez gruczoł krokowy gwarantuje plemnikom optymalną ruchomość i zapewnia możliwość przeżycia w drodze do zapłodnienia żeńskiej komórki jajowej.

Niemniej jednak w kobiecym układzie płciowym znajdują się niewielkie struktury, które można uznać za pewnego rodzaju odzwierciedlenie męskiej prostaty. Mowa tu o gruczołach przedsionkowych, które należy podzielić na:

• Gruczoły przedsionkowe mniejsze / gruczoły Skenego / gruczoły przycewkowe znajdujące się we wnętrzu warg sromowych mniejszych. Gruczoły przycewkowe rozwijają się z identycznych komórek co męski gruczoł krokowy i to może stanowić jedną z analogii między tymi narządami. Podobieństwa dotyczą też funkcji. Produkowany przez gruczoły Skenego płyn ma odczyn zasadowy. Co więcej, struktury te wytwarzają PSA (swoisty antygen sterczowy), PAP (sterczową kwaśną fosfatazę) oraz białko 1 (urine protein1), które są charakterystyczne dla męskiej prostaty. Dlatego też zdaniem specjalistów gruczoły przycewkowe odpowiadają za kobiecy wytrysk.
• Gruczoły przedsionkowe większe / gruczoły Bartholina, które zlokalizowane są w środkowo-dolnej części, we wnętrzu mniejszych warg sromowych – umiejscowione są wokół cewki moczowej w otoczeniu ciał jamistych i licznych splotów naczyniowych. Gruczoły te mają swoje ujście na ściankach bocznych przedsionkach pochwy. W momencie podniecenia seksualnego wytwarzają płyn, który ma za zadanie zagwarantować wilgotność pochwie.

W przypadku gruczołów Bartholina istnieje ryzyko występowania stanu zapalnego, który jest wynikiem infekcji bakteryjnej wywołanej przez m.in. gonokoki, gronkowce lub paciorkowce. Problem ten dotyczy kobiet w wieku od 20 do 40 lat. Zmiany zapalne powodują zaburzenie drożności gruczołów przedsionkowych większych, co powoduje wzmożone gromadzenie się treści ropnej, perforację i wyciek ropy do przedsionka lub na skórę pochwy.

Co kobiety powinny wiedzieć o prostacie?

Choć prostata nie jest narządem kobiecym, to jednak wiedza o gruczole krokowym jest bardzo przydatna. Zwłaszcza kobiety w związkach powinny mieć świadomość tego, że przerost i rak stercza stanowi niezwykle niebezpieczny i popularny problem wśród mężczyzn, co oznacza, że może dotyczyć ich partnera. Dla wielu mężczyzn objawy problemów ze sterczem, które dotyczą jednakowo zaburzeń prawidłowego oddawania moczu i obniżenia sprawności seksualnej, są niezwykle wstydliwym problemem. W związku z tym kobiety powinny wspierać partnerów w trakcie procesu leczenia i okazać wyrozumiałość w przypadku takich niedogodności jak problemy z erekcją, nykturia czy osłabione libido.

Warto też pamiętać, że choroby prostaty i zaburzenie produkcji wydzieliny sterczowej przekłada się na możliwości reprodukcyjne mężczyzn. Płyn gruczołu krokowego pozwala przetrwać plemnikom i zagwarantować im odpowiednią ochronę w czasie drogi do zapłodnienia żeńskiej komórki jajowej. Dlatego też kobiety muszą być świadome, że problemy z prostatą u partnera mogą rzutować na możliwość założenia rodziny. Wsparcie dla mężczyzny podczas leczenia jest więc niezwykle ważne.

Bibliografia:

1. Chretien FC., Berthou J. „Crystallographic investigation of the dried exudate of the major vestibular (Bartholin’s) gland in women.” European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology 2007, 135(1): 116-122.
2. Zaviacic M., et al. „The female prostate and prostate-specific antigen. Immunohistochemical localization, implications of this prostate marker in women and reasons for using the therm 'prostate’ in the fuman female.” Histology and histopathology 2000, 15(1): 131-142.
3. Zaviacic M., et al. „The significance of prostate markers in the orthology of the female prostate.” Bratislavske Lekarske Listy 1994, 95(11): 491-497.
4. Werner N., et al. „The 'female prostate’: location, morphology, immunohistochemical characteristics and significance.” European Urology 1992, 22: 64-69.