Problem przerostu prostaty jest jedną z najczęstszych męskich chorób urologicznych. Przypuszcza się, że blisko 20% mężczyzn po przekroczeniu wieku 45 lat przejawia pierwsze objawy związane z fizjologicznym rozrostem stercza. W jaki sposób należy zadbać o gruczoł krokowy i jak wygląda leczenie w przypadku jego nadmiernego powiększenia?
Czym jest przerost prostaty?
Prostata, zwana inaczej sterczem lub gruczołem krokowym, jest narządem męskiego układu moczowo-płciowego, który odpowiada za wytwarzanie płynu pozwalającego za prawidłowy transport plemników. Ponadto stercz reguluje aktywność seksualną m.in. oddziałując na poziom libido oraz przyczyniając się do wyzwolenia i utrzymania erekcji. Gruczoł krokowy jest umiejscowiony w obrębie miednicy małej pod pęcherzem moczowym.
Schorzenie określane mianem przerostu prostaty stanowi jeden z najczęstszych problemów wieku średniego. Postępujące zwiększenie się rozmiaru gruczołu krokowego jest czymś naturalnym dla męskiego organizmu – proces ten zwykle rozpoczyna się po 40 roku życia i ulega nasileniu wraz z wiekiem. Dlatego też mężczyźni powinni przeprowadzać regularne badanie prostaty, co pozwala kontrolować tempo przerostu stercza i dostatecznie szybko reagować na progresję. Pierwszym sygnałem wskazującym na powiększoną prostatę jest ograniczenie strumienia moczu, co może stanowić początek szeregu innych i niezwykle niebezpiecznych dolegliwości. Brak odpowiedniego postępowania w przypadku przerostu prostaty może doprowadzić do realnego zagrożenia życia chorego.
Jakie są objawy przerostu prostaty?
- Zaburzenia związane z prawidłowym oddawaniem moczu – osłabienie mikcji, utrzymujące się uczucie niepełnego pęcherza i problemy z jego opróżnieniem, wzmożenie oddawania moczu w środku nocy
- Brak równowagi w zakresie skurczu i rozkurczu naczyń krwionośnych, co skutkuje upośledzeniem kondycji seksualnej m.in. osłabieniem libido, utrudnieniem utrzymania wzwodu, utrudnioną erekcją
- Podwyższone stężenie PSA we krwi (swoistego antygenu sterczowego), który jest głównym markerem prostaty
- Obniżeniem poziomu testosteronu, co powoduje wiele niekorzystnych następstw m.in. pogorszeniem samopoczucia, utrzymywaniem się zmęczenia, spadkiem witalności, czy problemami z potencją
Jak leczyć przerost prostaty?
Niewątpliwie istotne znaczenie w skuteczności terapii rozrostu stercza odgrywa diagnostyka. Dlatego mężczyźni po 35 roku życia powinni regularnie badać prostatę (per rectum, USG przezodbytnicze) i wykonywać analizę laboratoryjną czynników, które mogą wskazywać na występowanie problemu (m.in. badanie moczu i posiew, sprawdzenie poziomu testosteronu i stężenia PSA we krwi).
Zdiagnozowany przerost prostaty należy poddać leczeniu farmakologicznemu. Leki na receptę wykorzystywane w terapii rozrostu stercza zaliczane są do dwóch grup. Pierwszą z nich są α-blokery wykazujące działanie rozkurczowe (np. tamsulozyna, terazosyna czy silodosina). Dzięki temu następuje rozluźnienie mięśni gładkich wchodzących w skład podścieliska gruczołu krokowego i szyi pęcherza moczowego. Drugą stanowią inhibitory 5-α-reduktazy odpowiedzialne za ograniczenie aktywności enzymu powodującego przekształcenie testosteronu do postaci dihydrotestosteronu, który potęguje powiększenie prostaty (np. dutasteryd i finasteryd).
Oprócz tego warto sięgnąć po leki bez recepty i suplementy diety. W ich składzie znajdują się składniki roślinne, którym przypisuje się dobroczynny wpływ na utrzymanie optymalnej kondycji układu moczowo-płciowego. Mowa tu o preparatach zawierających standaryzowane ekstrakty oraz wysokiej klasy wyciągi z korzenia pokrzywy, palmy sabałowej, ziela wierzbownicy drobnokwiatowej, kory śliwy afrykańskiej czy owoców żurawiny. Ponadto dobrze jest zadbać o odpowiednią podaż cynku i selenu, które oddziałują m.in. na prawidłową płodność i funkcje rozrodcze, właściwe stężenie testosteronu i ochronę komórek przed stresem oksydacyjnym.
Bibliografia:
- Edwards J. L. „Diagnosis and management of benign prostatic hyperplasia.”American family physician 2008 77 (10): 1403.
- Borówka A. „Łagodny rozrost stercza: etiologia, patofizjologia, leczenie farmakologiczne.” Nowa Klinika 2000 7 (5): 518–524
- Ejchman W. „BPH-fitoterapia. Zalety i działania niepożądane.” Przegląd Urologiczny 2004 5 (1): 26-27.