Większość mężczyzn po 50. roku życia zmaga się z dolegliwościami wynikającymi z przerostu gruczołu krokowego. Jego objawy mogą być niezwykle uciążliwe, niekiedy znacznie wpływające na jakość życia pacjenta. Jak leczy się przerost prostaty? Jak działa finasteryd?

Obecność gruczołu krokowego jest jedną z cech różnicujących obie płci. Występuje on bowiem wyłącznie u mężczyzn. Zlokalizowany jest poniżej pęcherza moczowego i obejmuje cewkę moczową. W przebiegu przerostu prostaty dochodzi do nadmiernego podziału komórek stercza. Ich rozrost powoduje ucisk na szyjkę pęcherza moczowego, co utrudnia swobodny wypływ moczu. 

Przerost prostaty jest niezwykle powszechnym schorzeniem u mężczyzn, którzy ukończyli 50. rok życia. Występuje u co drugiego mężczyzny w tym wieku, a wskaźnik częstości występowania przerostu wzrasta stale wraz z wiekiem — po ukończeniu 80. roku życia osiąga wartość 90% [1].

Przerost prostaty — jakie wywołuje objawy?

Rozrost gruczołu krokowego można podzielić na 3 fazy — każda z nich charakteryzuje się innymi symptomami. Wyróżnia się następujące stadia:

1. kompensacja mięśniówki pęcherza moczowego z następującymi objawami: częstym oddawaniem moczu o słabym strumieniu, bolesnością w trakcie oddawania moczu, możliwym oddawaniu moczu w nocy;
2. początkowa niewydolność pęcherza moczowego: objawy jak w stadium 1 oraz dodatkowo pośpieszne i niecałkowite opróżnianie pęcherza moczowego; 
3. niewydolność pęcherza moczowego: całkowite upośledzenie czynności pęcherza moczowego z ciągłym wyciekaniem moczu [2].

Jak leczy się łagodny przerost prostaty?

W lecznictwie przerostu krokowego stosuje się głównie dwie grupy leków:

1. inhibitory 5-alfa-reduktazy, takie jak finasteryd i dutasteryd;
2. inhibitory receptora alfa-adrenergicznego (alfa-blokery), w tym doksazosynę, terazosynę, sylodosyn i tamsulozynę.

Niekiedy wprowadza się także do terapii leki antycholinergicze (tolterodynę). Częstą praktyką bywa również stosowanie pomocniczo preparatów ziołowych, zawierających następujące surowce roślinne: palmę karłowatą, korę śliwy afrykańskiej, pestki dyni, wyciąg z pokrzywy [3].

Jak działa finasteryd?

Finasteryd jest inhibitorem enzymu 5-alfa-reduktazy typu II. Enzym ten jest odpowiedzialny za przekształcanie testosteronu do jego silniejszego metabolitu — dihydroterosteronu. Przemiana ta jest niezwykle istotna z punktu widzenia prawidłowego funkcjonowania gruczołu krokowego oraz do jego ewentualnego wzrostu. Zahamowanie przez finasteryd przemiany testosteronu w dihydrotestosteronu prowadzi do zmniejszenia objętości gruczołu krokowego. Dochodzi również do zmniejszenia napięcia mięśnia wypieracza moczu oraz zwiększa się szybkość wypływu moczu [4].

W jakich lekach znajduje się finasteryd?

Finasteryd jest wskazany w leczeniu i kontroli łagodnego rozrostu gruczołu krokowego. Znajduje się w następujących lekach:

• Apo-Fina;
• Adaster;
• Finaster;
• Finxta;
• Finasteryd Teva;
• Penester;
• Proscar;
• Zasterid.

Jak stosuje się finasteryd?

Finasteryd występuje w postaci tabletek przeznaczonych do stosowania doustnego. Zalecana dawka w przypadku przerostu prostaty wynosi 5 mg na dobę (1 tabletka). Można ją przyjąć w trakcie posiłku lub niezależnie od niego. Należy jednak pamiętać, że tabletka musi być połknięta w całości — nie można jej dzielić ani kruszyć [4].

Na co należy uważać, stosując finasteryd?

Produkty lecznicze z finasterydem nie powinny być stosowane przez osoby cierpiące na nadwrażliwość na tę substancję czynną. Co więcej, należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby — lek ten jest metabolizowany w wątrobie, a jego stężenie u pacjentów cierpiących na schorzenia tego organu może być znacznie wyższe.  Mężczyźni przyjmujący finasteryd powinni być również uczuleni na możliwość wystąpienia guzków w piersi, ginekomastii, bólu lub wydzieliny z sutków. Gdy wystąpi któryś z tych objawów, należy niezwłocznie powiadomić o tym lekarza [4].

Jakie działania niepożądane może wywołać?

Stosowanie leków z finasterydem jest obarczone ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych. Wśród nich wyróżnia się:

• bardzo często (u 1 pacjenta na 10): impotencja;
• często (u 1-10 pacjentów na 100): wysypka, zmniejszone libido, zmniejszona objętość ejakulatu, zaburzenia ejakulacji, tkliwość i/lub powiększenie piersi u mężczyzn;
• niezbyt często (u 1-10 pacjentów na 1000): ból jąder;
• rzadko (u 1-10 pacjentów na 10 000): świąd, pokrzywka, obrzęk twarzy i warg [4].

Bibliografia:

1. R. Sierżantowicz, et al., Ocena wiedzy pacjentów na temat łagodnego rozrostu gruczołu krokowego, Problemy Pielęgniarstwa 2009,17(3):223-227.
2. J. Nawrot, Surowce roślinne stosowane w łagodnym przeroście gruczołu krokowego, Herba polonica, 2009,55(4):214-223.
3. http://www.przeglad-urologiczny.pl/artykul.php?2203 (dostęp z dnia 17.02.2022)
4. Charakterystyka Produktu Leczniczego Finasteryd Teva