Przerost prostaty stanowi jeden z najpopularniejszych problemów u mężczyzn po 50. roku życia. Prostata, czyli gruczoł krokowy jest narządem, który mimo niewielkiego rozmiaru odgrywa niezwykle istotną rolę dla organizmu. Jakie funkcje pełni stercz? Gdzie jest zlokalizowany? Po czym rozpoznać, że kondycja i funkcjonowanie gruczołu krokowego są zaburzone?
Czym jest prostata i jakie są jej funkcje?
Stercz to niewielki narząd będący elementem układu moczowo-płciowego, który jest zlokalizowany pod pęcherzem. Z drugiej strony jest umiejscowiony w sąsiedztwie przedniej ściany odbytu, a przez wewnętrzną część przechodzi cewka moczowa. Prostata swoim kształtem i wielkością niezwykle często jest porównywana do żołędzia czy orzecha włoskiego – w warunkach prawidłowych jego wymiary powinny wynosić 4 ˣ 3,5 ˣ 3,5 cm. Położenie gruczołu krokowego tłumaczy konieczność jego badania metodą per rectum.
Funkcja prostaty jest bezpośrednio związana z prokreacją. Gruczoł krokowy odpowiada za wytwarzanie odżywczego płynu, który stanowi jeden ze składników męskiego nasienia. To właśnie ten płyn odpowiada za białą i mętną barwę spermy, ale jego głównym zadaniem jest zagwarantowanie niezbędnych wartości odżywczych dla plemników. Płyn stanowi formę nośnika dla plemników, które mogą bezproblemowo dotrzeć do żeńskiej komórki jajowej w celu zapłodnienia. Ponadto płyn produkowany przez stercz przyczynia się do:
- zapewnienia niezbędnej energii dla plemników,
- zachowania optymalnej wartości współczynnika pH spermy,
- utrzymania prawidłowej ruchliwości komórek rozrodczych mężczyzny.
Problemy z prostatą – po czym je rozpoznać?
W większości przypadków problemy z prostatą pojawiają się w momencie przerostu, powiększenia rozmiarów gruczołu krokowego. Przesadne wymiary stercza prowadzą do zaburzenia prawidłowego funkcjonowania układu moczowo-płciowego. Stąd w wielu przypadkach dolegliwości dotyczące prostaty są związane z takimi symptomami jak:
- krwiomocz
- osłabienie strumienia moczu
- wzmożona potrzeba oddawania moczu
- uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza
- problemy z rozpoczęciem oddawania moczu oraz uczucie bólu i pieczenia
- zaburzenie sprawności seksualnej m.in. osłabienie libido, trudności z potencją, upośledzenie osiągnięcia i utrzymania erekcji
Warto jednak pamiętać, że w niektórych przypadkach np. raka gruczołu krokowego, prostata może pozostawiać w normalnych wymiarach. Wówczas komórki stercza są objęte mniej lub bardziej nasilonym stanem zapalnym, który wywołuje wspomniane dolegliwości. Dlatego też oprócz doodbytniczego badania prostaty poleca się wykonać poszerzoną diagnostykę gruczołu krokowego, co pozwoli na większą precyzję postawienia trafnej diagnozy.
Diagnostyka prostaty
Aby zdiagnozować choroby prostaty, należy wykonać:
- Posiew moczu
- Biopsja cienkoigłowa stercza
- USG prostaty i jamy brzusznej
- Analiza wydzieliny gruczołu krokowego
- Rezonans magnetyczny jamy brzusznej i miednicy
- Laboratoryjne badanie poziomu PSA – swoisty antygen sterczowy, główny wskaźnik występowania nowotworów gruczołu krokowego
Co może być przyczyną problemów z prostatą?
Choroby i problemy z prostatą są w większości przypadków nierozerwalnie związane z postępującym procesem starzenia się organizmu – mężczyźni po 50. roku życia są wyjątkowo narażeni na występowanie niedogodności stercza. Wielu specjalistów wskazuje też na związek z fizjologicznym spadkiem poziomu testosteronu. Kiepski stan i funkcjonowanie gruczołu krokowego są także wynikiem niewłaściwego trybu życia m.in. palenia papierosów, nadmiernego picia alkoholu, złego odżywiania, braku aktywności fizycznej czy problemów hormonalnych związanych z otyłością.
Bibliografia:
- Sierżantowicz R., et al. „Ocena wiedzy pacjentów na temat łągodnego rozrostu gruczołu krokowego.” Problemy Pielęgniarstwa 2009, 17(3): 223-227.
- Szczęch R., Narkiewicz K. „Łagodny rozrost prostaty.” Choroby Serca i Naczyń 2009, 6(1): 47-48.
- https://www.zwrotnikraka.pl/prostata-gruczol-krokowy/
