Blockchain w medycynie: Czy nowa technologia gwarantuje bezpieczeństwo danych pacjenta?

Blockchain, technologia znana głównie z kryptowalut, coraz śmielej wkracza do świata medycyny. To specjalna baza danych, która przechowuje informacje jednocześnie na wielu komputerach, dzięki czemu dane są bezpieczne i niemożliwe do zmiany po zapisaniu. W przeciwieństwie do tradycyjnych systemów, gdzie wszystko trzymamy w jednym miejscu, blockchain rozprasza informacje po całej sieci – jeśli ktoś próbuje coś zmienić, inne komputery tego nie pozwolą. Ta właściwość sprawia, że technologia może zrewolucjonizować sposób przechowywania dokumentacji medycznej.

Pierwsze praktyczne zastosowania już działają na świecie. Estonia była pionierem – już w 2016 roku zabezpieczyła elektroniczne dane zdrowotne 1,3 miliona obywateli za pomocą blockchain. System nie przechowuje samych danych pacjentów, ale śledzi każde ich użycie – kto, kiedy i po co zaglądał do dokumentacji. Na Malcie blockchain pomaga uczestników badań genetycznych w dynamicznym wyrażaniu zgody – mogą zmieniać zdanie o uczestnictwie w projekcie w trakcie jego trwania. W Szwajcarii testują śledzenie urządzeń medycznych od producenta do pacjenta, co ma wyeliminować podrabianki i poprawić bezpieczeństwo.

Przyszłość wygląda obiecująco, choć nie bez wyzwań. Blockchain może stworzyć „portfel pacjenta” – osobistą platformę zdrowotną dostępną tylko dla właściciela, która połączy wszystkie jego dane medyczne z różnych placówek. Technologia mogłaby także automatycznie umawiać wizyty kontrolne czy przepisywać rutynowe leki przez inteligentne kontrakty. Największe bariery to obecnie ograniczona skalowalność systemu i potrzeba edukacji personelu medycznego. Mimo to eksperci są zgodni – blockchain ma potencjał znacząco poprawić bezpieczeństwo i dostępność opieki zdrowotnej, o ile uda się go właściwie zintegrować z istniejącymi systemami.

Podsumowanie

Blockchain, technologia rozproszonej bazy danych znana z zastosowań w kryptowalutach, znajduje coraz szersze zastosowanie w ochronie danych medycznych pacjentów. System działa poprzez jednoczesne przechowywanie informacji na wielu komputerach w sieci, co uniemożliwia nieautoryzowaną modyfikację zapisanych danych. W przeciwieństwie do tradycyjnych, scentralizowanych baz danych, blockchain rozprasza informacje, a każda próba ich zmiany jest automatycznie blokowana przez pozostałe węzły sieci. Estonia jako pierwszy kraj na świecie wdrożyła tę technologię w 2016 roku, zabezpieczając elektroniczną dokumentację medyczną ponad miliona obywateli. System estoński nie przechowuje bezpośrednio danych pacjentów, lecz rejestruje każde ich wykorzystanie, umożliwiając kontrolę nad tym, kto i w jakim celu uzyskał dostęp do dokumentacji. Malta wykorzystuje blockchain w badaniach genetycznych, umożliwiając uczestnnikom elastyczne zarządzanie zgodą na udział w projektach badawczych. W Szwajcarii trwają testy systemu śledzenia urządzeń medycznych w całym łańcuchu dystrybucji, co ma wyeliminować problem podrabianych produktów medycznych. Przyszłościowe zastosowania obejmują utworzenie osobistych portfeli zdrowia pacjentów, które zintegrują dokumentację z różnych placówek medycznych w jednym bezpiecznym miejscu dostępnym wyłącznie dla właściciela. Technologia inteligentnych kontraktów może zautomatyzować procesy takie jak umawianie wizyt kontrolnych czy przedłużanie recept na stałe przyjmowane leki. Główne wyzwania związane z szerokim wdrożeniem blockchain w medycynie to ograniczona skalowalność systemu oraz konieczność przeszkolenia personelu medycznego. Pomimo tych barier, eksperci zgodnie oceniają, że technologia blockchain posiada znaczący potencjał w zakresie poprawy bezpieczeństwa oraz dostępności danych medycznych, pod warunkiem skutecznej integracji z funkcjonującymi już systemami informatycznymi w ochronie zdrowia.